Nieuwe aanwinst: Een jonge vrouw B.J. Blommers

Een jonge vrouw  

​B.J. Blommers (1845-1914)

Henri Kool

Een jonge vrouw, waarschijnlijk uit Scheveningen, kijkt ons vanuit een vissersinterieur aan. Alsof ze contact met ons zoekt. Of kijkt ze naar de schilder, voor wie ze model staat? Omdat ze hem stiekem wel leuk vindt?

De schilder is de jonge Bernard Blommers uit Den Haag. En de jonge vrouw in kwestie zou de Scheveningse visverkoopster Anna van der Toorn kunnen zijn. Zij staat, in de jaren nadat hij zijn studie aan de Haagse Academie voor Beeldende Kunsten heeft afgerond, regelmatig model bij hem. De jonge vrouw op dit portret heeft grote gelijkenis met de vrouw die in 1869 is afgebeeld op zijn portret ‘Jonge Scheveningse’ (Gemeentemuseum Den Haag). Dat zelfde geldt voor de vrouw die in 1868 is afgebeeld op het paneel ‘Kinderen van de visser’ (Rijksmuseum Amsterdam). Van beide schilderijen wordt aangenomen dat de afgebeelde jonge vrouw Anna van der Toorn is, met wie Blommers op 20 december 1871 in het huwelijksbootje stapt.

Bernard Blommers is één van de jongere Nederlandse schilders uit de eerste generatie van de ‘Haagse School’. Hij heeft een uitgebreid netwerk van bevriende schilders, waartoe ook Vincent van Gogh behoort. Andere namen zijn Hendrik Willem Mesdag, Jozef Israëls, Anton Mauve en Willem Maris. Als mondain kunstenaar verblijft hij onder meer een periode in Parijs en de Verenigde Staten.

Vanaf 1899 tot aan zijn overlijden in 1914 is Blommers een graag en veel geziene gast in Katwijk, waar hij vaak in de zomer en het najaar vertoeft. Hij laat er naast de Oude Kerk een huis en atelier bouwen. Het huis met de naam Thérèse, wordt ontworpen door de bekende architect Hendrik Jesse en wordt genoemd naar de jongste dochter van Anna en Bernard Blommers. Het gezin met vijf kinderen houdt ook een huis in Scheveningen aan en pendelt een paar keer per jaar op en neer.

In Katwijk vindt Blommers de schilderachtigheid die hij in Scheveningen rap ziet verdwijnen. De klederdracht maakt plaats voor ‘stadsch goed’. En waar vroeger zo’n tweehonderd ‘bommen’ (bomschuiten) op het strand lagen hebben ze nu “zoo’n afschuwelijk ding, zoo’n pier in zee gezet”. Blommers ziet het met lede ogen aan.

De jonge vrouw die ons vanaf het schilderij aan lijkt te kijken, is nog onwetend van al deze ontwikkelingen. Hoofdijzers sieren haar gezicht. De muts is net afgezet en ligt op tafel. Of ligt die nog op tafel om te worden opgezet? Hoe dan ook, ze ziet er prachtig uit. En Bernard Blommers heeft z’n best gedaan om dat voor de eeuwigheid vast te leggen.

(Bij het schrijven van dit artikel is dankbaar gebruik gemaakt van een afstudeerscriptie van Evelien de Visser, Rijksuniversiteit Groningen, 13 augustus 2012)

Het schilderij is te zien in de Meerburgzaal van het Katwijks Museum.