De kracht van Katwijk in de schilderkunst

Het vissersdorp Katwijk aan Zee werd al in de 17de eeuw ontdekt door kunstenaars als Jan van Goyen en Cornelis Beelt. Zij schetsten aan het strand en werkten thuis in Leiden en Rotterdam hun Katwijkse schilderijen uit. Door de zoektocht van kunstenaars in de 19de eeuw naar niet door industrie bedorven plekken, trokken zij naar idyllisch gelegen dorpjes op het platteland en aan zee. Daar had het leven stilgestaan. Het vissersdorp Katwijk aan Zee genoot vanaf 1873 grote belangstelling van kunstenaars uit Nederland maar ook heel veel uit Duitsland, Engeland en Amerika.

Het in de duinen gelegen dorp en zijn aan zee gelegen witte kerkje, vissers die met hun bomschuiten vanaf het strand vertrokken en ook weer daarop terugkeerden, de bedrijvigheid van een visafslag op het strand en in klederdracht gestoken inwoners waren hun schildersmotieven. Er waren enkele hotels in diverse prijsklassen maar je kon ook een kamer huren bij een vissersfamilie thuis. Dichterbij je onderwerp kon je niet komen. Hun werken werden live en plein air geschilderd.
Hoogtepunt was de periode 1899-1910 toen diverse kunstenaars in Katwijk een atelierwoning lieten bouwen en er in 1908 een heus tentoonstellingsgebouwtje verrees. Maar liefst 1.100 kunstenaars hebben Katwijk en haar bevolking op doek, papier, brons en de gevoelige plaat vastgelegd. Katwijk was in de 19de eeuw een waar kunstenaarsdorp.

De collectie van het Genootschap Oud Katwijk/Katwijks Museum werd de afgelopen twintig jaar op indrukwekkende wijze verrijkt middels schenkingen, legaten, vele aankopen en langdurige bruiklenen onder meer van grote collega kunstmusea als het Rijksmuseum, Stedelijk Museum, Boijmans Van Beuningen en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Aankopen werden mede mogelijk gemaakt door financiële ondersteuning van de Stichting Sponsorgelden Katwijks Museum.

En het Katwijks Museum verkeert in de bijzondere positie dat het maar liefst vier schilderijen in haar collectie heeft die zijn aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt. Al in 1983 werd het eerste werk met steun aangekocht, een Gezicht op Katwijk aan Zee van Emil Neumann, in 2003 het Badhuis van Kasparus Karsen en in 2006 de melancholische en symbolistische tekening Zwervers in de duinen van een van de belangrijkste kunstenaars die in Katwijk woonde: Jan Toorop. En zeer recent het werk van Jan van Goyen, Strandgezicht met visverkopers te Katwijk 1641.   

In totaal konden de afgelopen periode maar liefst 250 kunstwerken worden toegevoegd aan de toch al rijke kunstcollectie. De vier met steun van de Vereniging Rembrandt aangekochte kunstwerken zullen een hoofdrol spelen in de tentoonstelling. De geselecteerde kunstwerken tonen niet alleen het belang voor Katwijk maar ook voor de Collectie Nederland als geheel: de Kracht van Katwijk in de Schilderkunst.