Nieuwe aanwinst ‘Schelpenvissers’

Schelpenvissers, olie op canvas,71 x 67 cm
Paul Wallat 1879 – 1964

Spiegelend water, paarden met karren, een voerman, een stukje duin: de schilder bespeelt de ruimte.
Paul Wallat woont tussen 1909 en 1912 driemaal in Katwijk en heeft daar zijn sporen achtergelaten. Het Katwijks Museum rekent zich rijk met meerdere schilderijen van zijn hand. Hij wordt geboren in Rostock op 1 juni 1879 en is de zoon van een schoenmaker. Tussen 1899 en 1902 studeert hij schilderkunst aan de School voor Toegepaste Kunsten in Hamburg. Van 1902 t/m 1909 vervolgt hij zijn studie aan de Academie voor Schone Kunsten in Berlijn. Hij volgt de lessen van de geschiedenisschilder Otto Brausewetter en de zeeschilder Carl Salzman. Hij gaat aan het werk als schilder en beeldhouwer. Wallat is een reislustig man: in 1905 en 1906 maakt hij een wereldreis met de MS ‘Charlotte’. In de navolgende jaren werkt hij regelmatig in België en Nederland. Paul Wallat overlijdt in november 1964 in Sonderborg in Denemarken. Op 29 december 1906 krijgt de prijs van de Ginsbergstichting van de Academie van Berlijn. Met zijn kleurgebruik in kleine en grote vlakken gaat Wallat vaak expressionistisch te werk. Dat is goed te zien op drie andere doeken van Wallat: ‘In afwachting’, ‘Visser met zuidwester’ en ‘De boerderij van Haasnoot’, die al in het bezit zijn van het Katwijks Museum.

De bles op het voorhoofd van het paard wijst ons de weg. Het is het bescheiden wit in de overheersende grijstinten van water en lucht. Met de groene paardendeken en de rode kar krijgt het schilderij bijna iets frivools. Vanaf de bles en de opstaande oren komen paard en kar in één oogopslag verkort in beeld. Haaks op de horizon domineren ze het doek waarop de schilder de ruimte vergroot met de vooruit geworpen schaduw. Spelend met die ruimte verschijnt, rechts in beeld, parallel aan de horizon, de andere kar, afstekend met het subtiele rood. De voerman, hoe klein ook, weerstaat de horizon. Opnieuw vergroten man, paard en kar de diepte in het zwin. Ze lijken een rol in de marge te spelen, maar vullen de ruimte tussen zee en duin. Via de opvallende kar, de grijze deken en het grauwe paard met het mismoedig hangende hoofd belanden we langs een andere weg bij de hoofdpersoon van ons doek. Het paard met de bles kijkt ons aan, de oren actief omhoog, een pluk haar op het voorhoofd waait opzij. Borst en voorbenen zijn in wisselende bruintinten nog het meest concreet aanwezig evenals het karrenwiel links. Op de rug van het paard breekt het groen van de paardendeken de bruine tinten van het paard en het wiel, zo ook het wit op de kar. Het zijn in feite niet meer dan vlekken. Qua kleurgebruik is hier de expressionist aan het woord. Daartegenover staat zijn verfijnde weergave van het subtiel bewegende, spiegelende water op het strand. De schilder speelt met het licht in het water en de schaduwen van de schelpenvissers. Met de aankoop van dit doek is het Katwijks Museum een mooi kijkspel rijker geworden.

Ton Hetebrij