200 jaar KNRM REDDERS OP ZEE

Redders op zee
200 jaar Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij

Het station in Katwijk is één van de oudste reddingstations van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) met sinds 1824 een geregistreerd lid, Cornelis van der Bent, van het plaatselijke bestuur van de toenmalige NZHRM. Een jaar na de landelijke oprichting van de reddingmaatschappij op 11 november 1824, werd in Katwijk al een roeireddingboot gestationeerd. Pas in 1827 werd de eerste redding verricht. Die eerste actie op station Katwijk was gekoppeld aan de stranding van de visserspink “Maria Andrietta” op de kust van Katwijk.

Lange traditie

Met een bestaan van 200 jaar, kent het reddingstation Katwijk een lange traditie. Het station ligt aan een kustdeel dat niet doorsneden wordt door een haven of de uitmonding van een rivier. Reddingen vinden en vonden dus plaats vanaf het strand. Dat verhoogde de risico’s bij de inzet van de roeireddingboot en later de met motoren voortgedreven strandreddingboten. Minimaal twee keer moet de branding getrotseerd worden bij een inzet of oefening. Zoals iedere kustbewoner weet is het trotseren van de brekers in de branding één van de grootste risico’s bij het de zee ingaan of het vanuit zee terugkeren naar het strand.

In de tentoonstelling worden persoonlijke verhalen bij reddingacties en verhalen van het station Katwijk in woord en beeld gebracht. Het zijn verhalen door de jaren heen die illustratief zijn voor het werk van alle vrijwilligers van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij. Vrijwilligers die dag en nacht voor onze veiligheid op zee klaar staan, ook in Katwijk.

Schip in nood

Eén van die acties vond plaats op 27 oktober 1935. ´s Morgens merkte een groepje stropers dat er een vissersschip, een logger, in de problemen was geraakt. Het lukte de vissers maar niet om door de branding te geraken door de aanhoudende stevige westenwind. De bemanning stak vuurpijlen af en er werd gestakeld met een vuurpot. De stropers waarschuwden de politie die op zijn buurt de schipper van de roeireddingboot belde waarna de roeireddingboot ter hoogte van de Jan Tooropstraat zee koos. Het vissersschip voer onder Poolse vlag GDY132 en had de naam “Mewa X”. Er waren 14 bemanningsleden aan boord en 544 kantjes haring. De totaal verkleumde vissers konden gelukkig worden gered door de bemanningsleden van de Katwijkse reddingboot.

Deze in nood verkerende logger is door de toen in Katwijk woonachtige kunstenaar Tjeerd Bottema (1884-1978) op doek vereeuwigd.

Het schilderij van Bottema is samen met een 20-tal andere schilderijen te zien op de tentoonstelling “200 jaar KNRM Redders op zee” in het Katwijks Museum.

Centraal daarin staan stormen, schipbreuken, strandingen en reddingen die door 19de en 20ste-eeuwse Romantische en Haagse School kunstenaars op doek zijn vereeuwigd. Met kunstschilders als Johannes Hermanus Koekkoek, Willem Anthonie van Deventer, George Lourens Kiers, Hendrik Willem Mesdag, Hans von Bartels, Frederika Broeksmit en Tjeerd Bottema.

De tentoonstelling “Redders op zee – 200 jaar Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij” in het Katwijks Museum is onderdeel van een reeks tentoonstellingen in musea door heel Nederland, die in 2024 ter ere van het 200-jarig bestaan van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij wordt gehouden.

Video en voiceover Krijn Schuitemaker